Afganistan Türkmenleri

DeepSilence · 01 Haziran 2022, 11:09

Afganistan Türkmenleri[1][2][3][4][5] (Türkmence: اوغانستان تركمنلرى, Owganystan Türkmenleri, Овганыстан Түркменлери), Afganistan'da Afgan Türkistanı ya da Güney Türkistan denen kısmında, çoğu Türkmenistan sınırına yakın, bir kısmı da İran (Meşhed) sınırında yaşayan Türkmenlerin bir kolu olan Türk halkı. Sünni Müslüman olup Afganistan Özbeklerinden sonra Afganistan Türklerini oluşturan ikinci büyük halktır. Özbeklerin aksine yerleşik değil göçebedirler[6] ve hayvancılıkla geçinirler.[7] 1885 yılında Rusya ve Afganistan arasında yapılan sınır tespitinden sonra Türkmenistan Türkmenleri ile Horasan Türkmenlerinden ayrılmışlardır. Afganistan Türkmenlerinin başlıca urukları Ersarı, Çavdır, Yamut, Göklen, Teke, Sarık, Salur ve Abdal uruklarıdır. En büyükleri Ersarı uruğudur.

Afganistan Türkmenleri
اوغانستان تركمنلرى
(
Owganystan Türkmenleri
)
US Army ethnolinguistic map of Afghanistan -- circa 2001-09.jpg
Afganistan'da etnik dağılım
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Türkmence
Din
Sünni İslam
Nüfus Düzenle

1990 lardaki nüfusu 200.000 kişidir.[8] Nüfusları hakkında 600.000'den 1.000.000'a kadar varan tahminler vardır.[9] Afganistan’da yapılmış olan nüfus sayımlarında Türkmenlerin yaşadığı bazı köy ve kasabalar nüfusa dahil edilmemiştir ve Türkmen kadınlarının neredeyse hiçbiri nüfusa kayıtlı değildir ve Afganistan Türkmenlerinin sayısı 3 milyon olarak tahmin edilmektedir.[10]

Grupları Düzenle

İsveçli diplomat ve Türkolog Gunnar Jarring Afganistan Türkmenlerini beş gruba ayırır:[11]

Salur Ogurcik'in neslinden gelenler: 140 kola ayrılan Yomutlar, 110 kola ayrılan Salurlar, Sarıklar ve Tekeler.
Oğuz Kağan'ın neslinden gelenler: 78 kola ayrılan Göklenler, 50 kola ayrılan Çavdurlar, Hataplar, Mukriler, Karkınlar, Ersarılar, Bayatlar, Agarlar, Ogurcaliler.
Türkmenleşmiş olanlar: Bu gruptakiler 55 kola ayrılmaktadır.
Sunçı, Nuhurlı, Anaulı, Murça aşiretleri.
Oğuz menşeinden gelmeyen yeni teşekkül etmiş aşiretler.
1930'lu yıllarda Sovyetler Birliği'nden göç eden Türkmenler ise Andhoy'a yerleşmişlerdir, ticaret ve işçilikle geçinirler.[9]

Dil Düzenle

Türkmenistan’dan sonra Türkmence ile en fazla yazılı eser Afganistan’da verilmektedir. Ancak Afganistan’da verilen bu eserlerde standart Türkmenistan Türkmencesinde görülmeyen birçok şekil bilgisi (fiil çekim ekleri ve fiilimsiler ile isim çekim ekleri) özelliği kullanılmaktadır. Bu şekillerin çoğu Oğuz grubu Türk yazı dillerinde görülmeyen şekiller olup, Çağatay-Özbek yazı dili koluna ait özelliklerdir.[12]

Vikipedi

01 Haziran 2022, 11:09	#1
Çevrimdışı DeepSilence Banlı Üye	Afganistan Türkmenleri Afganistan Türkmenleri Www.TrendForum.Net Afganistan Türkmenleri[1][2][3][4][5] (Türkmence: اوغانستان تركمنلرى, Owganystan Türkmenleri, Овганыстан Түркменлери), Afganistan'da Afgan Türkistanı ya da Güney Türkistan denen kısmında, çoğu Türkmenistan sınırına yakın, bir kısmı da İran (Meşhed) sınırında yaşayan Türkmenlerin bir kolu olan Türk halkı. Sünni Müslüman olup Afganistan Özbeklerinden sonra Afganistan Türklerini oluşturan ikinci büyük halktır. Özbeklerin aksine yerleşik değil göçebedirler[6] ve hayvancılıkla geçinirler.[7] 1885 yılında Rusya ve Afganistan arasında yapılan sınır tespitinden sonra Türkmenistan Türkmenleri ile Horasan Türkmenlerinden ayrılmışlardır. Afganistan Türkmenlerinin başlıca urukları Ersarı, Çavdır, Yamut, Göklen, Teke, Sarık, Salur ve Abdal uruklarıdır. En büyükleri Ersarı uruğudur. Afganistan Türkmenleri اوغانستان تركمنلرى ( Owganystan Türkmenleri ) US Army ethnolinguistic map of Afghanistan -- circa 2001-09.jpg Afganistan'da etnik dağılım Önemli nüfusa sahip bölgeler Diller Türkmence Din Sünni İslam Nüfus Düzenle 1990 lardaki nüfusu 200.000 kişidir.[8] Nüfusları hakkında 600.000'den 1.000.000'a kadar varan tahminler vardır.[9] Afganistan’da yapılmış olan nüfus sayımlarında Türkmenlerin yaşadığı bazı köy ve kasabalar nüfusa dahil edilmemiştir ve Türkmen kadınlarının neredeyse hiçbiri nüfusa kayıtlı değildir ve Afganistan Türkmenlerinin sayısı 3 milyon olarak tahmin edilmektedir.[10] Grupları Düzenle İsveçli diplomat ve Türkolog Gunnar Jarring Afganistan Türkmenlerini beş gruba ayırır:[11] Salur Ogurcik'in neslinden gelenler: 140 kola ayrılan Yomutlar, 110 kola ayrılan Salurlar, Sarıklar ve Tekeler. Oğuz Kağan'ın neslinden gelenler: 78 kola ayrılan Göklenler, 50 kola ayrılan Çavdurlar, Hataplar, Mukriler, Karkınlar, Ersarılar, Bayatlar, Agarlar, Ogurcaliler. Türkmenleşmiş olanlar: Bu gruptakiler 55 kola ayrılmaktadır. Sunçı, Nuhurlı, Anaulı, Murça aşiretleri. Oğuz menşeinden gelmeyen yeni teşekkül etmiş aşiretler. 1930'lu yıllarda Sovyetler Birliği'nden göç eden Türkmenler ise Andhoy'a yerleşmişlerdir, ticaret ve işçilikle geçinirler.[9] Dil Düzenle Türkmenistan’dan sonra Türkmence ile en fazla yazılı eser Afganistan’da verilmektedir. Ancak Afganistan’da verilen bu eserlerde standart Türkmenistan Türkmencesinde görülmeyen birçok şekil bilgisi (fiil çekim ekleri ve fiilimsiler ile isim çekim ekleri) özelliği kullanılmaktadır. Bu şekillerin çoğu Oğuz grubu Türk yazı dillerinde görülmeyen şekiller olup, Çağatay-Özbek yazı dili koluna ait özelliklerdir.[12] Vikipedi

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Yanıtlar	Son Mesaj
Afganistan Türkleri ve Türk Nüfus	DeepSilence	Trend Ansiklopedi	0	01 Haziran 2022 11:09

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 konuk)